Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie

Zaangażowanie społeczeństwa, przyczyniające się do większej akceptacji i przejrzystości podejmowanych decyzji, jest wymogiem wielu dyrektyw unijnych. Konsultacje ze społeczeństwem wymagane są m. in. w:

• Dyrektywie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko (Dyrektywa 85/337/EWG) - przewiduje ona przeprowadzenie konsultacji społecznych w ramach procedur, w przypadku których niezbędne jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko. Zmieniona przez Dyrektywę 2003/35/WE;
• Dyrektywie w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dyrektywa 2001/42/WE) - w artykule 6, wymaga konsultowania ze społeczeństwem projektu planu oraz sporządzania dokumentów zawierających informacje o środowisku. Z kolei w artykule 7 reguluje kwestie dotyczące konsultacji transgranicznych w przypadku przygotowywanego planu lub programu w odniesieniu do Państwa Członkowskiego, którego realizacja może spowodować znaczący wpływ na środowisko w innym Państwie Członkowskim. Artykuł 8 Dyrektywy zawiera regulacje zobowiązujące do uwzględniania stanowiska i opinii społeczeństwa przed przyjęciem bądź uchwaleniem projektu planu lub programu;
• Konwencji o dostępie do informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Środowiska (Konwencja z Aarhus) - gdzie w sposób bezpośredni i obszerny poruszona została kwestia udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska;
• Dyrektywie w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dyrektywa 2003/4/WE) - rozszerza ona istniejące przepisy unijne z tego obszaru, dostosowujące je do wymogów Konwencji z Aarhus.

  W związku z wdrożeniem Konwencji Z Aarhus rozszerzeniu lub zmianom uległy wspólnotowe wytyczne dotyczące udziału społeczeństwa. Przykładem może być Dyrektywa dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach, uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dyrektywa 2006/7/WE). We wdrożeniu tej Dyrektywy istotną rolę odgrywa włączenie społeczeństwa np. w działania w ramach gospodarowania wodami w celu poprawy jakości kąpielisk. Również Dyrektywa 2003/35/WE, przewidująca zgodnie z Konwencją z Aarhus udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzenia niektórych planów i programów w zakresie środowiska, zmienia Dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE w zakresie udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

Włączenie w proces wdrażania stanowi istotny element Dyrektywy 2000/60/WE Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna - RDW). Akapit 14 preambuły mówi w sposób bezpośredni, że udział społeczeństwa przyczyni się do osiągnięcia celów założonych w dyrektywie. Z kolei akapit 46 preambuły podkreśla znaczenie informowania społeczeństwa, co ma ułatwić angażowanie się społeczeństwa w proces planowania gospodarowania wodami. Jednak podstawowym zapisem Ramowej Dyrektywy Wodnej odnoszącym się do udziału społeczeństwa jest artykuł 14, określa on przede wszystkim formy angażowania społeczeństwa, które należy zapewnić i do których należy zachęcać społeczeństwo, a także wykaz informacji, jakie zostaną opublikowane i udostępnione społeczeństwu.

Również załącznik VII Ramowej Dyrektywy Wodnej zawiera regulacje odnoszące się do udziału społeczeństwa. Zgodnie z tym załącznikiem plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza powinien wskazywać źródło i sposób uzyskania podstawowych informacji. Plan powinien ponadto zawierać podsumowanie działań, jakie zostały podjęte w celu zapewnienia udziału społeczeństwa oraz ocenę rezultatów wdrażania tych działań i ich wpływu na zawartość planu.

Nową dyrektywą UE, która włącza w proces realizacji społeczeństwo jest Dyrektywa 2007/60/WE w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dyrektywa powodziowa). Realizacja niniejszej dyrektywy jest ściśle skoordynowana z realizacją RDW, również w aspekcie udziału społeczeństwa (art. 9). Zgodnie z art. 10 dyrektywy powodziowej do wiadomości publicznej podawane są:
- wstępne oceny ryzyka powodziowego,
- mapy zagrożenia powodziowego,
- mapy ryzyka powodziowego,
- plany zarządzania ryzykiem powodziowym.
Wszystkie Państwa Członkowskie zachęcają zainteresowane strony do aktywnego udziału w opracowywaniu, przeglądzie i aktualizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym.